Wat is de hoofdstad van Afrika?
Afrika is geen land! Dit klinkt misschien logisch, Maar vaak wordt ‘Afrika’ onterecht versimpeld tot één enkel verhaal. In werkelijkheid is Afrika een immens en divers continent, met bijna 1,5 miljard mensen, 54 landen en meer dan 2000 talen. Elk land heeft zijn eigen unieke hoofdstad, cultuur en geschiedenis. Dus er is geen een echte hoofdstad van Afrika. Toch wordt Addis Abeba, een stad met ruim 3 miljoen inwoners in Ethiopië, vaak gezien als de symbolische diplomatieke ‘hoofdstad van Afrika’. Het is de stad die het meest als ‘hoofdstad’ zou kunnen worden geclassificeerd. Hoe zit dit precies?
Is Algiers de hoofdstad van Afrika? Foto: Jos Hummelen, De Africast
De Afrikaanse Unie: Het hart van Afrikaanse samenwerking
Addis Abeba heeft deze status te danken aan de Afrikaanse Unie (AU), een intergouvernementele organisatie die in 2002 werd opgericht. De AU streeft naar eenheid en samenwerking tussen de 54 lidstaten en bevordert economische ontwikkeling, vrede en stabiliteit. Het hoofdkantoor van de AU bevindt zich in Addis Abeba, wat deze stad een centrale plek geeft in de Afrikaanse diplomatie. Addis Abeba is daarmee een van de grote diplomatieke centra van de wereld, vergelijkbaar met wat Brussel is voor de Europese Unie (EU). Maar de EU en AU verschillen sterk: de EU is deels supranationaal, wat betekend dat EU lidstaten meer macht afstaan aan Brussel. De AU daarentegen is geheel intergouvernementeel, waarbij lidstaten hun autonomie behouden en beslissingen worden dus door alle lidstaten in consensus genomen.
De institutionele belichaming van het Pan-Afrikanisme
De AU is de institutionele belichaming van Pan-Afrikanistische idealen. Het Pan-Afrikanisme is een beweging met als kerngedachte dat mensen van Afrikaanse afkomst over de hele wereld gemeenschappelijke belangen hebben en verenigd moeten worden. De wortels liggen bij Afro-Amerikaanse visionairs zoals W.E.B. Du Bois. Later namen leiders zoals Kwame Nkrumah uit Ghana het voortouw. Nkrumah geloofde dat het Europese koloniale bewind in Afrika beëindigd kon worden als Afrikanen politiek en economisch zouden verenigen. Andere invloedrijke figuren, zoals Nelson Mandela, Robert Mugabe en zelfs de medogeloze dictator Muammar Kaddafi, hebben ook bijgedragen aan de evolutie van Pan-Afrikanisme. Het Pan-Afrikaanse gedachtengoed is uiteindelijk een inspiratiebron geweest voor de oprichting van de Organisatie voor Afrikaanse Eenheid (OAE) in 1963. Niet toevallig was dit de periode dat veel Afrikaanse landen zich losmaakten van hun Europese kolonisatoren. Met de oprichting van de organisatie wilden de toenmalige 32 Afrikaanse landen een pan-Afrikaanse visie uitdragen en laten zien dat Afrika vrij, verenigd en klaar was om zijn eigen lot te bepalen. De OAE werd in 2002 ontbonden en opgevolgd door de Afrikaanse Unie.
Eenheid in diversiteit: De kracht van het Pan-Afrikanisme
Afrika is dan misschien geen land, en heeft geen echte hoofdstad, toch dromen veel Afrikanen van vereniging en eenheid. De AU, met haar hoofdkantoor in Addis Abeba, symboliseert die eenheid en is een plek waar samenwerking, democratie en vooruitgang samenkomen. Wil je meer weten over het Pan-Afrikanisme, Afrikaanse instituties of de rijke geschiedenis van het prachtige continent? Luister naar onze podcastafleveringen en ontdek verhalen die je nergens anders hoort.