Welke landen liggen er in Afrika?

Afrika is een immens continent met 54 onafhankelijke landen. Het is het op een na grootste continent ter wereld, zowel qua oppervlakte als bevolking, en herbergt een ongekende diversiteit aan talen, landschappen en tradities. Van de uitgestrekte Sahara in het noorden tot de savannes en regenwouden in het midden, en van de bergen in het oosten tot de kusten in het westen en zuiden, Afrika biedt een ongeëvenaarde verscheidenheid aan culturen en ecosystemen.

Vrouwen doorwaden een riviertje in Senegal, West-Afrika. Foto: Jos Hummelen, Africrew

Noord-Afrika: de schakel tussen Afrika, Europa en het Midden-Oosten

 Noord-Afrika, de schakel tussen Afrika, Europa en het Midden-Oosten. De islam heeft in deze regio een grote invloed op het dagelijks leven en de architectuur. Landen in deze regio vormen de bakermat van de wereldgeschiedenis. Neem Egypte bijvoorbeeld, beroemd om de piramides van Gizeh en de oude farao’s. Of Tunesië, met Tunis als hoofdstad, was ooit de thuisbasis van Carthago, een van de machtigste stadstaten van de oudheid. Tussen deze landen in ligt Libië, ooit het welvarendste land van Afrika, maar nu een land dat bekend staat om haar civiele conflicten. Ten Westen van Libië liggen Algerije, het grootste land van Afrika, en Marokko bekend om haar kleurrijke medina`s.

 Oost-Afrika: het hart van cultuur, natuur en groeiende markten

Als we verder naar het oosten trekken, bereiken we Oost-Afrika. In deze regio vindt je zowel de het hoogste punt, Mount Kilimanjaro (5895 meter) in Tanzania, als het laagste punt, het Assalmeer in Djibouti (157 meter onder zeeniveau). Ook ligt het grootste meer van Afrika in dit gebied: het Victoriameer. Onder Djibouti ligt Ethiopië, met Addis Abeba als hoofdstad, een van de oudste beschavingen ter wereld en het enige Afrikaanse land dat nooit gekoloniseerd werd. Aan de oostkust ligt Somalië, het land met de langste kustlijn van het vasteland. Verder zuidwaarts hebben we Kenia en Tanzania, die beide bekend staan om hun Maasai gemeenschappen en het beroemde Serengeti Nationaal Park. Ten Oosten van Kenia, aan de andere kant van het Victoriameer, ligt Oeganda, bekend als de "Parel van Afrika” en een van de weinige plekken op aarde samen met Rwanda waar je nog de met uitsterven bedreigde berggorilla’s kan zien. Rwanda wordt ook wel het ‘Singapore van Afrika’ genoemd, sinds de genocide in 1994 bereikte het land ongekende economische vooruitgang, stabiliteit en veiligheid. In tegenstelling tot het land eronder, Burundi, wat een van de armste landen ter wereld is. Verder hebben we nog het gigantische eiland Madagaskar dat aan de overkant van het Mozambiquekanaal ligt. Het eiland is de thuisbasis van `s werelds meest unieke flora en fauna zoals Lemuren, Kameleons en Baobabbomen.

Centraal-Afrika: het hart van het continent, met onontdekte rijkdommen en uitdagende grenzen

Centraal-Afrika zijn de groene longen van het continent, de landen zijn omringd door onherbergzame regenwouden en machtige rivieren. De Democratische Republiek Congo (DR Congo), niet te verwarren met de Centraal-Afrikaanse Republiek (CAR) en Congo-Brazzaville, ligt ten oosten van Oeganda, Rwanda en Burundi en is een gigantisch land met Kinshasa als hoofdstad en de diepste rivier ter wereld, de Congo-rivier. Het land, dat gezegend en vervloekt is met een van de rijkste grondstofreserves ter wereld, wordt al decennia lang verscheurd door het dodelijkste conflict sinds de Tweede Wereldoorlog. Boven de DRC ligt Zuid-Soedan, het jongste land de wereld. Pas, sinds 2011 is Zuid-Soedan onafhankelijk van Soedan. Verder naar het Westen hebben we de Centraal-Afrikaanse Republiek, Congo-Brazzaville en verder richting de kust Equatoriaal-Guinea, Gabon en het gigantische Angola.  

Zuidelijk-Afrika: van economische kracht tot natuurschoon en maatschappelijke verandering

Onder Angola ligt Namibië, het land met de uitgestrekte Namib-woestijn, een van de oudste woestijnen ter wereld. Ten oosten van Namibië ligt Botswana, het land van de Okavangodelta en tevens een model van politieke stabiliteit. Botswana heeft de grootste Olifantenpopulatie ter wereld. Verder horen Malawi, Mozambique, Zambia en Zimbabwe ook bij Zuidelijk-Afrika. En dan hebben we in het zuidelijkste puntje van het continent nog Zuid-Afrika! Het land heeft maar liefst drie hoofdsteden: Pretoria, Kaapstad en Bloemfontein, en is beroemd om de strijd tegen apartheid en de nalatenschap van Nelson Mandela. Zuid-Afrika herbergt binnen haar grenzen ook nog twee piepkleine onafhankelijke Koninkrijkjes genaamd Lesotho en Swaziland. 

West-Afrika: een dynamische regio vol geschiedenis, innovatie en diversiteit

Met de klok mee reizen we van Zuid naar West richting een regio vol levendige culturen en opkomende economieën. Als eerst komen we dan Kameroen tegen. Dit land wordt ook wel “Afrika in het klein" genoemd vanwege de culturele diversiteit. Ten Westen van Kameroen ligt Nigeria, het meest bevolkte land van Afrika met Abuja als hoofdstad en Lagos als economische motor. Verder richting het Westen liggen Tongo en Benin en vervolgens Ghana. In Ghana, waar Accra schitterd aan de kust ligt, begon de onafhankelijkheidsbeweging van Afrika onder leiding van Kwame Nkrumah. Daarnaast hebben we Côte d'Ivoire, beroemd om zijn cacao-export, en Liberia het land dat werd gesticht door Afro-Amerikaanse slaven. De hoofstad Monrovia is vernoemd naar de Amerikaanse president James Monroe. Senegal, met Dakar als cultureel en historisch centrum, bekend staat om de stabiele democratie. Het westen herbergt verder nog een paar kleinere landen zoals Guinnee-Bissau, Sierra Leone en de Gambia, die elk bijdragen aan de rijke culturele Mozaïek van deze regio.

Sahel-Regio: het gebied van extremen, veerkracht en geopolitieke spanning

Ik hoor je denken: er missen nog een paar landen! Zeker, we zijn nog niet in de Sahel geweest. De Sahel is een overgangszone tussen de Sahara-woestijn in het noorden en de savannes in het zuiden. Deze regio strekt zich uit van Mauritanië in het westen tot Soedan en Eritrea in het oosten, en doorkruist landen als Mali, Niger, Tsjaad en Burkina Faso. Het woord "Sahel" komt uit het Arabisch en betekent "kust," wat verwijst naar de zuidelijke rand van de Sahara.

Vandaag de dag is de Sahel een smeltkroes van culturen, met gemeenschappen die een nomadische levensstijl combineren met agrarische tradities. Ondanks dat de regio getijsterd wordt door klimaatverandering, terrorisme, conflict en politieke stabiliteit blijft de Sahel een belangrijke regio voor Afrika, zowel economisch als ecologisch.  

Eilandstaten: verbonden door zeeën, cultuur en unieke uitdagingen

Zo, daar zijn we dan! De hele reis van het noorden en oosten tot het zuiden en westen. Dwars door bossen, savannes, woestijnen en over rivieren, bergen en ravijnen. En wat houden we dan nog over? Natuurlijk, de eilanden. Want Afrika telt meerdere soevereine eiland, elk met een unieke charme.

Het grootste eiland van Afrika, Madagaskar, hebben we net al besproken. Verder naar het noordoosten liggen de Seychellen, een paradijs voor luxezoekers, en Mauritius, waar toerisme en suikerriet de economie drijven. In de Indische Oceaan vind je ook de Comoren, een archipel met vulkanische eilanden en een rijke handelsgeschiedenis.

In de Atlantische Oceaan schitteren Kaapverdië, bekend om zijn levendige cultuur en Creoolse keuken, en Sao Tomé en Principe, een tropische oase vol cacaoplantages en groene heuvels.

Maar Afrika heeft ook eilanden die niet soeverein zijn, zoals het Franse Réunion en Mayotte, en het Britse Saint Helena, dat bekend staat als de laatste rustplaats van Napoleon. Deze gebieden horen dus officieel niet tot de soevereine staten, maar worden wel vaak genoemd in geografische en politieke beschrijvingen van Afrika.

 Natuurlijk komt de schoonheid en diversiteit van Afrika niet tot z’n recht in deze korte blog. Elk land, elke regio heeft zoveel meer te bieden! Wil je meer weten over de rijke geschiedenis, cultuur en verhalen van dit fascinerende continent? Luister dan naar onze podcast en laat je inspireren door verhalen die je nergens anders hoort!